Zwarte Piet

Een eerste gedachte over de discussie over Zwarte Pieten die Sinterklaas jolig begeleiden tijdens de diverse intochten in den Nederlanden.




 




  











'Iemand de Zwarte Piet' toespelen'. Hee! Een blanke schoppen-boer!?

In een artikel op nu.nl lezen we over de eerste aanpassingen na een steeds sterker wordend geluid over de hoedanigheid van Zwarte Piet. Even later volgt het volgende relaas over genomen maatregelen m.b.t. dit roetzwarte fenomeen. Het schijnt dat wij al vele jaren achtereen terug aan het keren zijn naar de slavernij. Slavernij: een onmogelijk te ontkennen, te vaak ondergesneeuwd gitzwart aspect van onze vaderlandse geschiedenis.

Wat zo vreemd is: ik, en velen met mij, hebben die link als kind nooit gelegd. In mijn beleving werd het beeld wat ik van donkere mensen had, dóór Zwarte Piet (en Carl Lewis natuurlijk 1984), eenvoudigweg versterkt: dat zij vele malen leniger, leuker, uitbundiger en moediger waren dan de wat suffe, ziekelijk ogende oude man op zijn viesgrijze schimmelpaard. (Ik heb mij er steeds in het bijzonder over verwonderd dat Sinterklaas dan toch ergens het lef had om met zo'n wankel ros, ongetwijfeld pas beslagen met gladde hoefijzers, onze spiegelende en zwaar hellende dakpannen durfde te berijden! De eerste de beste najaarsstorm in Nederland doet ons die dakpannen al door de lucht klieven alsof het broos vaatwerk betreft nota bene. Nee, dan zo'n zwaargewicht met jurk en schimmel! Bijzonder... Maar ja, niemand vond dat gek, dus waarom moeilijk doen?). Mr. T verschoof dat beeld enigszins naar een wat meer crimineler type maar gelukkig had ie vliegangst en dronk hij melk ;)

De Verenigde Naties bogen zich er pas geleden over. Dat wil zeggen, een VN-werkgroep met iemand aan het hoofd die er meteen bij weet te vermelden hier volledig bevooroordeeld mee aan de slag te gaan. Dat is op z'n minst niet slim. Aan de andere kant: ik zou ook niet weten wie het wel zou moeten onderzoeken. Een blank persoon zou men ook voor bevooroordeeld aan kunnen zien immers?

De aanpassingen zijn dus: géén gouden oorringen (een gewoonte in de scheepvaartwereld waardoor aangespoelde schipbreukelingen door de waarde van die oorringen een mooie uitvaart geregeld konden krijgen), verschillende kleuren lipstick (als ik mijn kop in de schoorsteen steek zie je helemaal geen gekleurde lippen meer) worden toegestaan en de haardracht zal van kroes nu ook glad, lang of wat dan ook mogen zijn.

Maar, wie wordt hier nu echt gelukkiger van?
Voor mensen die het een non-issue vinden blijft dat zo en voor hen die er echt moeite mee hebben ook. Toch? Of schoorsteenvegers moeten ten tijde van Sinterklaas, rond het jaar 300, steevast zonder gouden oorbellen gesignaleerd zijn...

De man die ons feest visueel wat meegevormd heeft stelt ons echter een slaafachtige voor zónder gouden oorringen http://www.hetoudekinderboek.nl/archief/BomNikolaas/nicolaas%2007.jpg en met kroeshaar. De oosterse kleding doet anders aan dan dat van de rest van de mensen op de plaatjes in het boek.

Aan de ene kant zien we de knecht steevast slepen met zware spullen en suikergoed, aan de andere kant lacht de knaap zich regelmatig suf. Waarom? Omdat het blijkbaar een 'goede baas' is, die Sinterklaas. De knecht van Klaas krijgt, net als zijn heilige compagnon, eveneens handen en zoenen. Wat dan weer niet past bij slavernij, zoals ik uit het mijn zoon recentelijk voorgelezen boek 'de negerhut van oom Tom' heb begrepen. De knecht is 'zwart van kleur' zoals het boek zegt: http://www.hetoudekinderboek.nl/archief/BomNikolaas/nicolaas%2008.jpg. Maar of dat van de schoorsteen komt, die in datzelfde hoofdstuk eveneens een bijrol heeft, blijft onduidelijk... Zwarte Piet is in deze boeken toch wel duidelijk bedoeld een Afrikaans uiterlijk te hebben, laten we niemand voor de gek houden, met of zonder oorringen.

Ik ben, zoals wat ze pasgeleden in 'Opsporing verzocht' iemand noemden, een blanke man. De bekeken Zwarte Piet niet. Wat zou ik er van hebben gevonden als ik niet blank was geweest maar donker?

Reacties

Populaire posts